Faturaya İtiraz
Ticaret Hukuku - Av. Cansu ŞİRİN
FATURAYA İTİRAZ
Fatura, satılan emtia (mal) veya yapılan iş
karşılığında müşterilerin borçlandığı meblağı (tutarı) göstermek üzere malı
satan veya işi yapan tüccar tarafından düzenlenip müşteriye verilen ticari bir
belgedir. (V.U.K md. 229)
“1) Ticari işletmesi bağlamında bir mal
satmış, üretmiş, bir iş görmüş veya bir menfaat sağlamış olan tacirden, diğer
taraf, kendisine bir fatura verilmesini ve bedeli ödenmiş ise bunun da faturada
gösterilmesini isteyebilir.
(2) Bir fatura alan kişi aldığı
tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda
bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır.
(3) Telefonla, telgrafla, herhangi bir
iletişim veya bilişim aracıyla veya diğer bir teknik araçla ya da sözlü olarak
kurulan sözleşmelerle yapılan açıklamaların içeriğini doğrulayan bir yazıyı
alan kişi, bunu aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde itirazda bulunmamışsa,
söz konusu teyit mektubunun yapılan sözleşmeye veya açıklamalara uygun olduğunu
kabul etmiş sayılır.”
Faturayı
alan kişi, tacir olup olmaması fark etmeksizin, faturayı düzenleyen ile
faturada belirtilen şekilde bir ticari ilişkisi yok ise veya faturanın içeriği
taraflar arasındaki ticari ilişki ile uyumlu değil ise, 8 gün içerisinde
faturanın kendisine ya da fatura içeriğine itiraz etme hakkına sahiptir.
Faturayı alan kişi süresi içerisinde faturaya itiraz eder ise, ispat yükü fatura düzenleyen tacire geçecek olup, faturayı düzenleyenin faturanın sözleşme koşullarına göre düzenlediğini ispat etmesi gerekecektir.
Faturayı alan kişi, süresi içerisinde faturaya itiraz etmez ise, Türk Ticaret Kanunu’ nun 21. Maddesine göre kişinin faturayı kabul etmiş sayılacağı belirtilmiştir. Ancak faturaya itiraz edilmemesi yalnızca düzenleyen lehine yazılı delil oluşturacak ve bu karinenin aksi faturayı alan ve itiraz etmeyen kişi tarafından yazılı delillerle ispat edilebilecektir.
Faturayı alan kişi tacir değil ise; noter, güvenli elektronik imza, telgraf ya da iadeli taahhütlü mektup, faturanın kabul edilmemesi, faturanın geri gönderilmesi yoluyla faturaya itiraz edilebileceği gibi sözlü olarak dahi faturaya itiraz edilebilecektir. Ancak itirazın yazılı olarak yapılması yargılama aşamasında ispat yönünden yazılı delil oluşturacak ve ispat kolaylığı sağlayacaktır.
Ancak faturayı alan kişi tacir ise durum değişmektedir. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’ nun 18/3 maddesinde yer alan “Tacirler arasında, diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshe, sözleşmeden dönmeye ilişkin ihbarlar veya ihtarlar noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile yapılır” düzenlemesi gereğince, faturaya itirazın da aynı usul dikkate alınarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
E-FATURA TÜRLERİ NELERDİR?
Elektronik Fatura; Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, 397 Sıra Numaralı Vergi Usulü Kanun Genel Tebliğ gereği 05.03.2010 tarihinden itibaren yürürlüğe koyulmuş, elektronik ortamda mükellefler arası fatura alımı ve gönderimi sağlayan bir uygulamadır. Elektronik fatura (e-Fatura), kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. İki farklı e-Fatura seçeneği mevcuttur. Bunlar temel e-Fatura ve ticari e-Faturadır.
Temel e-Fatura ile ticari e-Fatura arasındaki fark faturanın alıcının onayına sunulup sunulmayacağı noktasındadır. Temel e-Faturada fatura gönderen taraf alıcı taraftan onay beklemez, sistem otomatik olarak faturanın onaylandığını gösterir. Ticari e-Faturada ise fatura alıcısının faturayı inceleyerek onaylaması veya reddetmesi gerekmektedir. Taraflar temel e-Fatura mı yoksa ticari e-Fatura mı düzenleneceği konusunda ticari ilişkiye ilişkin Sözleşme düzenlenmesi aşamasında anlaşabilirler. Temel fatura senaryosu kılavuzuna göre tarafların temel fatura düzenleyebilmeleri için önceden anlaşmış olmaları şart değildir.
Belirtmek gerekir ki fatura alıcısının onayını gerektirmeyen birtakım mal veya hizmet tedarik sektörlerinde temel e-Fatura kullanılmaktadır. Örneğin bir kişi bir mağazadan mal satın aldığında aralarında ticari bir alım satım yok ise temel e-Fatura düzenlenmektedir. Ancak ticaret alanında çoğunlukla ticari e-Fatura tercih edilmektedir.
Temel faturalarda faturayı alanın onayı aranmadığından red butonu bulunmamaktadır. Bu sebeple kağıt faturalarda olduğu gibi noter, güvenli elektronik imza, telgraf ya da iadeli taahhütlü mektup yoluyla itiraz edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, temel faturalara itiraz harici yöntemlerle yapılmaktadır. 8 günlük itiraz süresi geçtikten sonra yapılan itirazlar, alıcı tarafından temel fatura içeriğinin kabul edilmiş olduğu sonucunu doğurmaktadır.
Ticari faturalarda ise ticari fatura senaryosu uyarınca tarafların ticari fatura düzenleyebilmeleri için önceden anlaşmış olmaları şarttır. Ticari faturalarda elektronik fatura uygulaması üzerinden itiraz mahiyetinde mali mühür ile imzalı elektronik belge üreten red butonu bulunmaktadır. Dolayısıyla ticari faturalarda farklı iki itiraz yolu bulunmaktadır. Biri elektronik fatura uygulaması üzerinden red butonu kullanılarak itiraz, diğeri ise kağıt fatura ve temel faturada olduğu gibi Türk Ticaret Kanunu’nun 18. Maddesi uyarınca noter, güvenli elektronik imza, telgraf ya da iadeli taahhütlü mektup yoluyla itirazdır. Temel faturada olduğu gibi ticari faturalarda da 8 günlük itiraz süresi geçtikten sonra yapılan itirazlar, alıcı tarafından ticari fatura içeriğinin kabul edilmiş olduğu sonucunu doğurmaktadır.
Elektronik faturalarda (temel fatura veya ticari fatura fark etmeksizin), fatura alıcısı tarafından süresinde itiraz edilmesi halinde itiraza konu faturaların yasal deftere, KDV beyannamelerine ve BS formlarına dahil edilmesi şart değildir. Ancak, fatura alıcısı tarafından süresinde itiraz edilmemesi bu faturaların yasal defterlere, KDV beyannamelerine ve BS formlarına dâhil edilmesi şarttır.
-Detaylı bilgi ve kaynakça için lütfen iletişime geçiniz. Herhangi bir hak kaybı yaşamamak için yaşadığınız hukuki sorunlarda avukatınıza danışınız.